हत्ती आणि ससा ( आधुनिक पंचतंत्र कथा ) 🐘🐇
मूळ कथा : - एका दाट जंगलात हत्तींचा कळप राहत असे. हत्ती एका तलावाजवळ एका ठराविक ठिकाणी राहत असत आणि त्यांना बाहेर जाण्याची गरज नव्हती. काही काळसाठी पाऊस नसल्यामुळे तलाव कोरडा होऊ लागला.
काही हत्तीं हत्तीराजाला भेटले आणि म्हणाले, महाराज, आमच्याकडे पुरेसे पाणी नाही. आमची लहान मुलं मृत्यूच्या मार्गावर आहेत.आपल्याला आणखी एक जागा शोधायला पाहिजे जिथे मुबलक पाणी असेल तेथे . ”
थोड्या वेळाने विचार केल्यावर हत्ती राजा म्हणाला, “मला माहित आहे एक जागा जेथे खूप मोठ सरोवर आहे, ती जागा अजूनही पाण्याने भरलेली आहे.” चला तिथे जाऊ ”.
सगळे तिथे पोहोचले . सरोवराच्या सभोवतालच्या जागेवर असंख्य छिद्र होते, ज्यात सशांचा समूह जिवंत होता. जेव्हा हत्तींनी तलावामध्ये इतके पाणी पाहिले तेव्हा ते आनंदी झाले आणि जगाची पर्वा न करता पाण्यात उडी मारण्यास सुरवात केली.
अचानक, सर्व हत्तींनी उडया मारल्यामुळे बर्याच छिद्रांचा नाश झाला, अनेक ससे हत्तीखाली पायदळी तुडवले गेले, तर अनेकांचा मृत्यू झाला, तर बरेच जण गंभीर जखमी झाले. संध्याकाळी हत्ती निघून गेले तेव्हा पळून गेलेले ससे परत आले. ते दुःखाने एकत्र जमले आणि एकमेकांशी बोलू लागले, “प्रिय! सर्वत्र पाण्याअभावी येथे हत्ती रोज येतील. आपण काहीतरी विचार केला पाहिजे, अन्यथा उद्या आपल्यातील बरेच जण चिरडले जातील. आपण शक्तिशाली हत्तींविरुद्ध काय करू शकतो? जगण्यासाठी आपण हे ठिकाण सोडले पाहिजे. ”
त्यातील एक ससा सहमत नव्हता, तो म्हणाला- “मित्रहो! हे आमचे वडिलोपार्जित घर आहे, जर आपण हत्तींना घाबरवू शकलो तर, ते परत येणार नाहीत. मी त्यांना घाबरविण्याच्या एका मार्गाचा विचार करू शकतो. ठरल्याप्रमाणे एक योजना बनवली, एक ससा हत्तींच्या वाटेवर असलेल्या डोंगरावर बसला. थोड्या वेळाने हत्तींचा राजा आपला संपूर्ण कळप घेऊन आला. ससा ओरडला, “ए दुष्ट हत्ती! मी तुला तलावात प्रवेश करण्यापासून रोखत आहे. हा तलाव चंद्र-देवाचा आहे.
हत्तीच्या राजा स्तब्ध झाला पण तो कुठल्याही देवावर राग करण्याचे धाडस करु शकला नाही. हत्तीराजाने त्या सशाला विचारले की त्याच्यासाठी काय संदेश आहे?
ससा म्हणाला, “मी चंद्राचा देवदूत आहे. त्याने तुम्हाला त्याच्या तलावामध्ये जाण्यापासून प्रतिबंधित करीत आहे हे सांगण्यासाठी मला पाठविले आहे. काल, तुमच्या उडया मारण्याच्या प्रकारामुळे बरेच ससे मरण पावले , देव, तुमच्यावर खूप रागावले आहेत. जर आपल्याला जगण्याची इच्छा असेल तर आपण तलावामध्ये पुन्हा प्रवेश करू नये. ”
हत्ती राजा काही काळ गप्प राहिला, आणि मग म्हणाला, हे जर खरं असेल तर, तुझा चंद्र कुठे आहे ते सांग, मी माझ्या कळपाला घेऊन दूर जाईन आणि आम्ही माफी मागू.
चतुर ससा हत्तीराजाला सरोवराच्या काठावर घेऊन गेला, जेथून चंद्राचे प्रतिबिंब पाण्यात दिसू शकत होते. तो म्हणाला, “आज तो खूप अस्वस्थ आहे, कृपया शांतपणे आपले डोके खाली घ्या आणि निघून जा. तुम्ही त्यांचे लक्ष विचलित करू नका अन्यथा ते रागावतील.. हत्ती राजा पाण्यात चंद्र पाहून आश्चर्यचकित झाला. त्याने सशावर विश्वास केला आणि ते तेथून निघून गेले.
आधुनिक फ्युजन कथा -
आजच्या जमान्यातही " ससा - हत्तीचे " कळप मनुष्यरूपात 'वसाहत वादासाठी ' झगडत आहेत. यासाठी अनेक युध्द् झाली, अनेक संस्थानं आपापसात लढली , राज्य खालसा झाली. लढाया/ प्रती-लढाया , जागतिक युध्द, झाली पण लढा संपलेला नाही चालूच राहील .
शक्तिमान हत्ती बळजबरी करेल , शक्ती पेक्षा युक्ती श्रेष्ठ असा विचार करणारे ससे दरवेळी चंद्राची प्रतीकात्मक रूपे म्हणजे कायदे मग ते सरकारने बनवलेले असतील किंवा विशिष्ठ गटाने , एका प्रदेशाने दुस-या प्रदेशातील लोकांसाठी बनवलेली व्यवस्था जी ' व्हिसा ' यास्वरुपात उपलब्ध आहे किंवा शाकाहार - मांसाहार , भाषा ,धर्म , रूपात असतील सोयीस्कर वापरतील
*पण जगाच्या अंतापर्यत ससा - आणि हत्ती यांच्यातील वाद नव्या नव्या रूपात पुनः पुनः अस्तित्वात राहील*
📝अमोल
माझे टुकार ई - चार
मूळ कथा : - एका दाट जंगलात हत्तींचा कळप राहत असे. हत्ती एका तलावाजवळ एका ठराविक ठिकाणी राहत असत आणि त्यांना बाहेर जाण्याची गरज नव्हती. काही काळसाठी पाऊस नसल्यामुळे तलाव कोरडा होऊ लागला.
काही हत्तीं हत्तीराजाला भेटले आणि म्हणाले, महाराज, आमच्याकडे पुरेसे पाणी नाही. आमची लहान मुलं मृत्यूच्या मार्गावर आहेत.आपल्याला आणखी एक जागा शोधायला पाहिजे जिथे मुबलक पाणी असेल तेथे . ”
थोड्या वेळाने विचार केल्यावर हत्ती राजा म्हणाला, “मला माहित आहे एक जागा जेथे खूप मोठ सरोवर आहे, ती जागा अजूनही पाण्याने भरलेली आहे.” चला तिथे जाऊ ”.
सगळे तिथे पोहोचले . सरोवराच्या सभोवतालच्या जागेवर असंख्य छिद्र होते, ज्यात सशांचा समूह जिवंत होता. जेव्हा हत्तींनी तलावामध्ये इतके पाणी पाहिले तेव्हा ते आनंदी झाले आणि जगाची पर्वा न करता पाण्यात उडी मारण्यास सुरवात केली.
अचानक, सर्व हत्तींनी उडया मारल्यामुळे बर्याच छिद्रांचा नाश झाला, अनेक ससे हत्तीखाली पायदळी तुडवले गेले, तर अनेकांचा मृत्यू झाला, तर बरेच जण गंभीर जखमी झाले. संध्याकाळी हत्ती निघून गेले तेव्हा पळून गेलेले ससे परत आले. ते दुःखाने एकत्र जमले आणि एकमेकांशी बोलू लागले, “प्रिय! सर्वत्र पाण्याअभावी येथे हत्ती रोज येतील. आपण काहीतरी विचार केला पाहिजे, अन्यथा उद्या आपल्यातील बरेच जण चिरडले जातील. आपण शक्तिशाली हत्तींविरुद्ध काय करू शकतो? जगण्यासाठी आपण हे ठिकाण सोडले पाहिजे. ”
त्यातील एक ससा सहमत नव्हता, तो म्हणाला- “मित्रहो! हे आमचे वडिलोपार्जित घर आहे, जर आपण हत्तींना घाबरवू शकलो तर, ते परत येणार नाहीत. मी त्यांना घाबरविण्याच्या एका मार्गाचा विचार करू शकतो. ठरल्याप्रमाणे एक योजना बनवली, एक ससा हत्तींच्या वाटेवर असलेल्या डोंगरावर बसला. थोड्या वेळाने हत्तींचा राजा आपला संपूर्ण कळप घेऊन आला. ससा ओरडला, “ए दुष्ट हत्ती! मी तुला तलावात प्रवेश करण्यापासून रोखत आहे. हा तलाव चंद्र-देवाचा आहे.
हत्तीच्या राजा स्तब्ध झाला पण तो कुठल्याही देवावर राग करण्याचे धाडस करु शकला नाही. हत्तीराजाने त्या सशाला विचारले की त्याच्यासाठी काय संदेश आहे?
ससा म्हणाला, “मी चंद्राचा देवदूत आहे. त्याने तुम्हाला त्याच्या तलावामध्ये जाण्यापासून प्रतिबंधित करीत आहे हे सांगण्यासाठी मला पाठविले आहे. काल, तुमच्या उडया मारण्याच्या प्रकारामुळे बरेच ससे मरण पावले , देव, तुमच्यावर खूप रागावले आहेत. जर आपल्याला जगण्याची इच्छा असेल तर आपण तलावामध्ये पुन्हा प्रवेश करू नये. ”
हत्ती राजा काही काळ गप्प राहिला, आणि मग म्हणाला, हे जर खरं असेल तर, तुझा चंद्र कुठे आहे ते सांग, मी माझ्या कळपाला घेऊन दूर जाईन आणि आम्ही माफी मागू.
चतुर ससा हत्तीराजाला सरोवराच्या काठावर घेऊन गेला, जेथून चंद्राचे प्रतिबिंब पाण्यात दिसू शकत होते. तो म्हणाला, “आज तो खूप अस्वस्थ आहे, कृपया शांतपणे आपले डोके खाली घ्या आणि निघून जा. तुम्ही त्यांचे लक्ष विचलित करू नका अन्यथा ते रागावतील.. हत्ती राजा पाण्यात चंद्र पाहून आश्चर्यचकित झाला. त्याने सशावर विश्वास केला आणि ते तेथून निघून गेले.
आधुनिक फ्युजन कथा -
आजच्या जमान्यातही " ससा - हत्तीचे " कळप मनुष्यरूपात 'वसाहत वादासाठी ' झगडत आहेत. यासाठी अनेक युध्द् झाली, अनेक संस्थानं आपापसात लढली , राज्य खालसा झाली. लढाया/ प्रती-लढाया , जागतिक युध्द, झाली पण लढा संपलेला नाही चालूच राहील .
शक्तिमान हत्ती बळजबरी करेल , शक्ती पेक्षा युक्ती श्रेष्ठ असा विचार करणारे ससे दरवेळी चंद्राची प्रतीकात्मक रूपे म्हणजे कायदे मग ते सरकारने बनवलेले असतील किंवा विशिष्ठ गटाने , एका प्रदेशाने दुस-या प्रदेशातील लोकांसाठी बनवलेली व्यवस्था जी ' व्हिसा ' यास्वरुपात उपलब्ध आहे किंवा शाकाहार - मांसाहार , भाषा ,धर्म , रूपात असतील सोयीस्कर वापरतील
*पण जगाच्या अंतापर्यत ससा - आणि हत्ती यांच्यातील वाद नव्या नव्या रूपात पुनः पुनः अस्तित्वात राहील*
📝अमोल
माझे टुकार ई - चार
2 comments:
अत्यंत समर्पक. ता.क.: ह्या वेळी "टू गुड"!!
सुंदर रूपक कथा.
Post a Comment